DBA, de opvolger van de VAR


dba-var-verklaringDeregulering Beoordeling Arbeidsrelaties (DBA)

Doordat er in het verleden soms sprake was van misbruik in de zorg, is er per 1 mei 2016 een nieuwe wet ingegaan: de DBA (Deregulering Beoordeling Arbeidsrelaties).

Onder de DBA wordt er gewerkt met overeenkomsten tussen opdrachtgever en zzp’er.

Het werken met een door de belastingdienst goedgekeurde modelovereenkomst geeft zekerheid aan beide partijen dat er geen dienstbetrekking is en dus ook (achteraf) geen loonheffingen afgedragen hoeven te worden. Dit is met name nodig als je werkt voor een organisatie die jou rechtstreeks gaat betalen.

Wordt er niet volgens het overeengekomen modelovereenkomst gewerkt, of is er volgens de belastingdienst tóch sprake van een verkapt dienstverband, dan kan ook de opdrachtgever aansprakelijk gesteld worden.

Goedgekeurde modelovereenkomsten

Met een modelovereenkomst kan je als zzp’er direct aan de slag bij een opdrachtgever (thuiszorg, ziekenhuis of verpleeghuis). De overeenkomst hoeft niet eerst aan de Belastingdienst voorgelegd te worden, want het is al van tevoren goedgekeurd. De overeenkomst hoeft zelfs niet ondertekend te worden. Zolang de opdrachtgever en zzp’er maar met elkaar afspreken, bijvoorbeeld per e-mail of in de opdrachtbevestiging, volgens welke modelovereenkomst (nummer) van de DBA er gewerkt wordt. Een verwijzing naar het nummer is al voldoende.

Je hebt lang niet altijd een modelovereenkomst nodig. Een opdrachtgever heeft het meeste belang bij het hebben van een modelovereenkomst. Het initiatief zal dan ook vaak van de opdrachtgever uitgaan. Spreken de opdrachtgever en zzp’er af volgens een bepaalde overeenkomst te werken, dan moeten ze zich er ook aan houden.

De geel gearceerde stukken in een modelovereenkomst zijn belangrijk voor de belastingdienst. Deze mogen niet gewijzigd worden. De overige gedeelten kunnen naar believen aangepast worden. Ze mogen natuurlijk niet de geel gearceerde stukken tegenspreken. Ga je de geel gearceerde stukken wijzigen, dan zul je de overeenkomst weer moeten voorleggen aan de belastingdienst.

Belastingdienst

Bij de website van de belastingdienst tref je ook nog heel veel informatie aan over de modelovereenkomsten.

De belastingdienst heeft ook een aantal modelovereenkomsten op zijn site staan.

Wanneer is er sprake van een dienstbetrekking?

Voor een dienstbetrekking zijn drie elementen van belang:

  1. Persoonlijke arbeid (Kan iemand je werk vervangen zonder dat de opdrachtgever hier een stem in heeft? Ja? Dan is er geen sprake van persoonlijke arbeid)
  2. Werkgeversgezag (Geeft de werkgever bindende aanwijzingen die de zzp’er niet kan weigeren? Ja? Dan is er sprake van werkgeversgezag. De werkgever mag wel afspraken maken over het resultaat, maar niet over de weg daar naar toe.)
  3. Beloning (in geld of in natura)

Als één van deze elementen ontbreekt, is er geen sprake van een dienstbetrekking.

Wat zijn de gevolgen als je niet volgens de overeenkomst hebt gewerkt?

Als er achteraf blijkt dat er niet volgens de overeengekomen modelovereenkomst is gewerkt, dan kan de belastingdienst naheffingsaanslagen opleggen aan de opdrachtgever. De opdrachtgever kan een gedeelte hiervan weer verhalen op de zzp’er. Echter niet het werkgeversgedeelte en de boete. Wel de premie volksverzekeringen en loonbelasting.

Voor de belastingdienst, de ondernemersaftrekken, is het belangrijk dat de zzp’er 1225 uren per jaar werkt. Blijkt dat er een verkapt dienstverband is geweest bij een van de opdrachtgevers, dan tellen deze uren niet mee. Kom je dan als zzp’er onder de 1225 uur terecht, dan kan je dat jaar niet meer in aanmerking komen voor bijvoorbeeld je zelfstandigheidsaftrek.

Ben ik wel ondernemer?

Om te bepalen of je een ondernemer bent, kijkt de belastingdienst naar de onderstaande punten.

  • Hoe zelfstandig ben je
  • Continuïteit van je bedrijf
  • Loop je ondernemersrisico
  • De omvang van je bedrijf

Check hier of je ondernemer bent voor de inkomstenbelasting.

Intermediair en DBA

Als je werkt met een tussenpersoon, een intermediair, dan sluit je nog steeds met maar een partij een overeenkomst. De Intermediair kan, afhankelijk van de situatie, twee overeenkomsten sluiten. Een met de opdrachtgever en een met de zzp’er.

Als je gaat werken met tussenpersonen, intermediairs, dan kan dat op twee manieren.

  1. Bemiddeling
  2. Tussenkomst

Bij een bemiddeling brengt de intermediair de opdrachtgever en de opdrachtnemer bij elkaar. De opdrachtgever sluit dan een overeenkomst met de opdrachtnemer (zzp’er). De opdrachtgever betaalt rechtstreeks aan jou (opdrachtnemer).

Bij een tussenkomst sluit een intermediair een overeenkomst met zowel de opdrachtgever als de opdrachtnemer. Nu betaalt de opdrachtgever de intermediair, en de intermediair betaalt de zzp’er. Bij een tussenkomst blijft de intermediair er tussen staan en heeft vaak nog een aantal taken. Denk dan bijvoorbeeld aan o.a. de facturering.

Voor beide situaties bestaan er modelovereenkomsten.

Lees meer over de verantwoordelijkheden over het werken als zelfstandige zorgverlener.